Kararınızı verdiniz, firma kurmaya hazırsınız. Bir firma nasıl kurulur? Kuruluşun önemli adımları ve geleceğinizi kolaylaştıracak kararlar nelerdir? İşte adım adım yol haritanız....

1. Adım – Mali Müşavir

Kendinizi firma kurmaya hazır hissedip karar verdiğinizde, sizi anlayacak, doğru yönlendirmelerde bulunacak, aklınızdaki soruları net bir şekilde cevaplayacak mali işlemlerinizi yürütmesi için bir mali müşavir ile anlaşıp sözleşme imzalamanız gerekmektedir.

2.Adım – Firma Türünün Seçilmesi

Firma türünü belirlerken hemen her firma kurmak isteyen kişi şahıs firması mı kurmalıyım, limited mi kurmalıyım, Anonim şirket mi kurmalıyım sorusunu kendine mutlaka sormuştur. Her firma türünün kendine özgü avantaj ve dezavantajları bulunduğu gibi en ayırt edici özelliği şahıs şirketlerinde firma sahibi tüm mal varlıkları ile sorumluyken, limited veya anonim şirketlerde firma borçlarından kendi mal varlığı ile sorumludur. Yani ortakların mal varlığına gidilmez sonucunu çıkarabiliriz. Ancak bu durum her zaman böyle midir? HAYIR. Özellikle banka kredi işlemlerinde mutlaka firma borçlandırılırken ortak veya ortaklarında kefalet imzaları alınır ki, herhangi bir olumsuzluk durumunda ortaklarında üzerine gidilebilsin. Bu nedenle hangi türü seçeceğiniz riski nasıl algıladığınıza da bağlıdır. 

3. Adım – Firma Ana Sözleşmesinin Hazırlanması

Firmanın temel taşlarını oluşturan ana sözleşme hazırlanırken birtakım bilgilere ihtiyacınız olacaktır. Bu bilgiler şu şekilde sıralanabilir.

• Firma ünvanı belirlenmelidir.
• Firmanın merkez adresi belirlenmelidir. (Sanal Ofis, Paylaşımlı Ofis, Hazır Ofis hizmeti veren tedarikçilerimize buradan ulaşabilirsiniz)
• Firma ortakları ve bu ortakların hisse tutarları belirlenmelidir. (Tüm firma türleri için 1 ortak yeterlidir)
• Firma müdürü ve temsilcileri belirlenmelidir.
• Sermayedarların payları belirtilerek yazılmalı, ¼ ü peşin ödemeli ve kalan kısmının ne şekilde ödeneceği belirtilmelidir. 2019 yılında yapılan değişikliğe göre Limited firmalarda ¼ zorunluluğu kaldırılmış olup sermayenin tamamını taahhütte bulunabilirsiniz.
• Şahıs firması için sermaye tutarı sizin belirleyeceğiniz bir tutar olabilir. (1.000,00 TL - 5.000,00 TL arası gibi.)
• Limited firma için minimum sermaye tutarı 10.000,00 TL’dir.
• Anonim firma için minimum sermaye tutarı 50.000,00 TL’dir.
• Firmanın ilanlarının nasıl yapılacağının belirlenmelidir.
• Firmadan ayrılmanın, imtiyazlı hissenin olup olmayacağının ve kar dağıtımının detayları belirtilmelidir.

4. Ana Sözleşmenin Ticaret Sicil Müdürlüğüne Onaylatılması

Mali müşaviriniz firmanızın ana sözleşmesini hazırladıktan sonra, bilgilerinizi adım adım kayıt ederek MERSİS sistemine aktarır ve bu işlem neticesinde bir kayıt numarası oluşur. Oluşan bu kayıt numarası ile Ticaret Sicil Müdürlüğüne 3 nüsha olacak şekilde ana sözleşme ilgili memur huzurunda ortak veya ortaklar tarafından imzalanıp, teslim alınır. Firmayı temsile yetkilendirilen kişi tescil talepnamesi (imza beyanı) hazırlatmalıdır.

Vergi dairesine işe başlamayla ilgili bildirimi iletmek için;

• Noterden onaylı kimlik suretleri çıkarılmalıdır.
• Müdürlerin şirket unvanı altında imza beyannamesi (2 nüsha)
• Kurucular tarafından imzalanmış kurucular beyanı alınmalıdır.
• Dışarıdan seçilen müdürler için görevi kabul ettiğine ilişkin imzaları Ticaret Sicil müdürlüğünden onaylı belge alınmalıdır. Alınan bu belgede T.C. vatandaşı ise kimlik numarası, yabancı uyruklu ise vergi numarası veya yabancılara mahsus kimlik numarası belirtilmelidir. Yabancı uyruklu ise belge ekinde noter onaylı pasaport sureti ve ikameti Türkiye'de olan yabancı uyruklu için onaylı ikamet belgesi eklenmelidir.

5. Adım - Potansiyel Vergi Kimlik Numarası ve Banka İşlemleri

Firmanızın ana sözleşmesinin vergi dairesinden onaylatılmasıyla vergi dairesinden potansiyel vergi numaranızı alabilirsiniz. (MERSİS sistemine geçen yerlerde MERSİS sistemi üzerinden potansiyel vergi kimlik numaranızı oluşturabilirsiniz).

Alınan potansiyel vergi kimlik numarası firma tescili yapıldıktan sonra firmanızın geçerli ve kalıcı vergi kimlik numarası olacaktır.

Kuracağınız firmanın türüne göre banka işlemleri farklılık göstermektedir. Örneğin, Limited şirketi kuruyorsanız 2019 da yapılan değişikliğe göre sermayenin tamamını taahhüt ettirebilirsiniz. Ancak Anonim şirket kuruyorsanız belirlediğiniz şirket sermayesinin ¼ üni bankaya yatırarak bloke ettirmek durumundasınız. Sermaye için bankaya yatırılan tutar bilgisi banka tarafından Ticaret Sicil Memurluğu’na hitaben yazı verilir. Firmanız tescil olduktan sonra yatırılan tutarın blokesi kaldırılarak kullanıma açılır. Blokenin kaldırılması süresi ortalama 2-3 gündür.

6. Adım - Ticaret Sicil Müdürlüğüne Belgelerin İletilmesi

Firmanızın kurulması ve Ticaret Siciline iletilmesi için bazı belgelerin hazırlanması gerekmektedir.

Hazırlanıp teslim edilmesi gereken evraklar şunlardır;

• Mali müşavirin hazırlayıp notere onaylatılan ana sözleşmeden 3 nüsha olarak teslim edilmelidir. Eğer kuracağını firma yabancı sermayeli olacaksa ana sözleşme 4 nüsha olarak hazırlanmalı ve teslim edilmelidir.
• 2 adet firma yetkilisi imza beyanı hazırlanıp teslim edilmelidir.
• Ortakların fotoğraflarının bulunduğu oda kayıt beyannamesi teslim edilmelidir.
• 3 adet firma kuruluşu başvuru formu teslim edilmelidir.
• Anonim şirket kuruyorsanız sermayenin asgari tutarının bloke edildiğine dair bankadan alınan yazı teslim edilmelidir.
• Rekabet kurumu payı ödenip dekontu teslim edilmelidir.
• Kurucu ortak veya ortakların bilgi formları eksiksiz doldurulup teslim edilmelidir.

Harçlar başvuru sırasında yatırılırken, belgeler Ticaret Sicil Müdürlüğüne teslim edildikten sonra incelenir ve onaylanması durumunda tescil yazısı, sicil tasdiknamesi ve faaliyet belgesi alınır.

7. Adım - İmza Sirkülerinin Hazırlatılması

Ticaret sicil müdürlüğüne teslim edilmesi gereken evraklar teslim edilip şirket ana sözleşmeniz Ticaret sicilinde tescil edilirse firmanız tüzel kişilik kazanmıştır. Firmayı temsil edecek olan kişi noterde şirket ünvanı altında atacağı imzası ile imza sirkülerini hazırlatabilir.

8. Adım - Defter Tasdikleri

Firma türünüzü göre defter tasdiklerinizi ticaret sicil müdürlüğünde yaptırmalısınız.

9. Adım - Vergi Dairesine Kayıt ve İşe Başlama Bildiriminin Yapılması

Firmanızın tescilinden sonra bağlı bulunacağınız vergi dairesine başvuruda bulunulur. Vergi dairesi evraklarınızı kontrol edip firma yetkilisinin imzasını alarak yoklama tutanağı oluşturur. 2019 yılında yapılan yeni düzenlemeye göre tüm mükellefler değil sadece risk odaklı yoklama yapılacaktır.

• Vergi Dairesine müracaat işlemleri; Onaylı ana sözleşme, Onaylı imza sirküleri, Kira Kontratı (veya Tapu Fotokopisi), Şirket tescil yazısı ve sicil tasdiknamesi aslı, Şirket ortaklarının ikametgahları, Kimlik Asılları veya Onaylı Suretleri, Şirket ortaklarının noter tasdikli kimlik örnekleri ile birlikte vergi dairesine müracaat yapılır.

SMMM meslek sözleşmesi ve kira kontratına göre damga vergisi beyanı verilir. Evrak tesliminden sonra açılış müracaatı başlamış olur.

• Yoklama ve Tescil işlemleri; 2019 yılında yapılan yeni düzenlemeye göre her mükellefe yoklama yapılmayacak sadece risk odaklı yoklama yapılacaktır.

Yoklama gerektirecek bir firma kurduysanız vergi dairesine müracaat işlemini yaptıktan sonra vergi dairesi görevlileri iş yerinize gelip gerçekten iş yeri açılıp açılmadığını kontrol eder ve bir yoklama fişi hazırlarlar. Bu yoklama fişi önemlidir. Çünkü firmanız için fatura basımında faturanızı basacağınız matbaaya mutlaka ibraz etmek zorundasınız.

• Bağkur İşlemleri; Bağkur prim ödemeleri siz vergi kaydı yaptırdıktan hemen sonra başlarHer ay  bağkur primi  2022 yılında indirimsiz olarak 1.726 TL, primlerinizi düzenli ödemeniz halinde ise %5 indirimli olarak 1.476 TL prim ödenmektedir.

• Yazar Kasa İşlemleri; Perakende bir sektörde faaliyet gösterecekseniz vergi dairesinden alacağınız yazar kasa izin dilekçesini doldurup vergi dairesinden izin almanız gerekmektedir. Bu izin belgesi ile yazar kasa satıcılarından işlemlerinizi yaptırabilirsiniz.

10 Adım - Oda Kayıt ve Belediye İşlemleri

Kuracağınız şirket sanayici ise sanayi odasına başvurmak durumundadır. Sanayi odasına başvurunuzu yaparken; ticaret odası başvuru formu, Ticaret sicil gazetesi, İmza sirküleri, Şirket ana sözleşmesi, ortak kimlik bilgileri, ikametgah belgelerini beyan etmeniz gerekmektedir.

Belediye işlemlerimde İşyeri açma belgesi ve İzin ruhsatı çıkarılmalıdır. Belediye başvuruya gittiğinizde Ticaret sicil gazetesi, vergi levhası, oda kayıt sureti, kira kontratını götürmeniz gerekmektedir.